Ethical Decisions and Midwifery Approaches in the Prenatal Diagnosis Process
Anahtar Kelimeler:
Prenatal tanı, ebelik, etik, etik ikilemlerÖzet
Gün geçtikçe hızla ilerleyen teknoloji ile beraber prenatal tanı yöntemlerinin yaygın olarak kullanımı, erken gebelik dönemleri de dahil olmak üzere fetusa ait anomalilerin saptanmasında hem ailelerin hem de bu alanda görevli sağlık profesyonellerinin kritik kararlarla karşı karşıya kalmasına sebep olmaktadır. Bu bağlamda diğer sağlık profesyonellerine göre prenatal dönemde gebelerle daha sık karşılaşan ebeler, prenatal tanılama sürecindeki etik konulara sıklıkla şahit olmaktadır. Prenatal bakımla alakalı rutin uygulamalar yalnızca teknik birtakım uygulamalar ya da teknolojik zorunlulukları kapsamamakta aynı zamanda engellilik, öjeni, refah ve önleme ile alakalı görüşlerin de kültürel belirleyicilerinin olduğu bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır. Ebelerin bu süreçteki etkinliği, çiftlerin duygusal ve ruhsal iyilik hallerini korumaya yardımcı olmakta, maternal ve neonatal sonuçları iyileştirmekte ve bakımın kalitesini arttırabilmektedir. Aynı zamanda ebelerin bireysel ve etik odaklı yaklaşımı, gebelerin tarama ve tanı testlerinin sonuçlarına uyumunu hızlandırarak tercih aşamasında, gebe kadınların inanç ve kültürel değerleri ile örtüşen kararlar almasında yardımcı olmaktadır. Bu noktada ebelerin, mevcut etik ikilemlerin yönetiminde bireyin karar alma sürecine saygı duyma, aydınlatılmış onam, transkültürel yaklaşım gibi konuları içerisinde barındıran bir destek hizmeti sunmaları oldukça önemlidir. Bu derlemenin amacı, prenatal dönemde tanı sürecinde ortaya çıkan etik problemler, bu problemlerin karar alma üzerindeki etkileri ile ebelerin rollerini incelemek, kadını merkeze alan bir ebelik yaklaşımının önemine vurgu yapmaktır.
Referanslar
Akbağ, N. N. A., Tokat, M. A., & Çeçe, Ö. (2020). Non-İnvaziv prenatal testlerde güncel yaklaşımlar: Hemşirelik, danışmanlık ve etik. Jinekoloji-Obstetrik ve Neonatoloji Tıp Dergisi, 17(1), 301-304.
Atar, S., & Şahinoğlu, S. (2023). Tıbbi olmayan cinsiyet seçimi: yeni teknolojiler–teknolojik gelişmeler ve etik tartışmalar. Türkiye Biyoetik Dergisi, 10(2), 68-78.
Babadağli, B., Er, R. A., & Ersoy, N. (2025). Why should the baby live or not live? Decisions of Turkish pregnant women regarding the fate of pregnancy when there are fetal anomalies. African Journal of Reproductive Health, 29(2), 94-105.
Barış, M., İlkılıç, İ. (2018).Prenatal Tarama ve Teşhis Prosedürlerinin Gebe Kadınlar, Engelliler ve Toplum Üzerindeki Olası Etkilerine Dair Normatif Bir Değerlendirme. Anadolu Klin.,23(2),111-120.
Brun, P., Groisman, B., Bidondo, M. P., Barbero, P., Trotta, M., & Liascovich, R. (2024). Prevalence of congenital anomalies and prenatal diagnosis by birth institution (public vs. non-public): indicators of inequality in access to elective termination of pregnancy for fetal anomalies. Journal of Community Genetics, 15(4), 413-422.
Cellek, M. (2022). The Relationship of Biochemical Markers used in the First and Second Trimester Screening Tests with Poor Obstetric Results. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 75(2), 286-294. https://doi.org/10.4274/atfm.galenos.2022.28199
Ceylan Yorulmaz, C., Kaya, E. (2024). Doğumla İlgili Tanılara Eleştirel Yaklaşımlar: Aşırı Teşhis. International Journal of Health Sociology (IJHESO), 4(1), 286-296.
Dahl, B., Heinonen, K., & Bondas, T. E. (2020). From midwife-dominated to midwifery-led antenatal care: a meta-ethnography. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(23), 8946.American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG). (2021). Prenatal genetic diagnostic testing. ACOG Practice Bulletin, 226.
Doğan, Ö.E., Akdöner, A. (2022).Prenatal Tarama ve Tanı. Turkiye Klinikleri Biomedical-Special Topics, 3(1),67-77.
Dönmez, A., Yeyğel, Ç., & Kılınç, D. (2022). Sağlık hizmet uygulamalarında etik karar verme süreci. IZTU Journal of Medical and Health Sciences, 1(2), 65-74.
Dukhovny, S., & Norton, M. E. (2018). What are the goals of prenatal genetic testing?. Seminars in perinatology, 42(5), 270–274. https://doi.org/10.1053/j.semperi.2018.07.002
Eagen‐Torkko, M., & Levi, A. J. (2020). The ethical justification for conscience clauses in nurse‐midwifery practice: Context, power, and a changing landscape. Journal of Midwifery & Women's Health, 65(6), 759-766. https://doi.org/10.1111/jmwh.13170
Eker, A.&Şahin,N.H. (2018). Perinatoloji Hemşireliği'nde Etik, Sosyal ve Yasal Durumlar. Turkiye Klinikleri Obstetric-Women's Health and Diseases Nursing-Special Topics, 4(2),109-117.
Esen, K., Öter, E. G., & Hazar, H. U. (2022). İnvaziv Olmayan Prenatal Teste Etik Bakış. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 31(1), 60-69.
Foster, I.R., Lasser, J. and Jones & Bartlett (2015). Professional Ethics in Midwifery Practise. Çev. (Ersoy,N., Ergin, A., Özcan, M.). Nobel Akademik Yayıncılık.
Gadsbøll, K., Petersen, O.B., Gatinois, V., Strange, H., Jacobsson,B., Wapner, R. et all. (2020). Current use of noninvasive prenatal testing in Europe, Australia and the USA: A graphical presentation. Acta Obstetricia et Gynecologica Scandinavica, 99(6),722–730. https://doi.org/10.1111/aogs.13787
Harris, J. (2018). Ethical and counseling challenges in prenatal exome sequencing. Prenatal Diagnosis, 38(11), 827–834. https://doi.org/10.1002/pd.5353
Hayırlıdağ, M. (2022). Genetik Hastalıklar ve Testlere Etik İlkeler Açısından Bakış. Aksaray Üniversitesi Tıp Bilimleri Dergisi, 3(2), 27-33.
International Confederation of Midwife (n.d.). Retrieved June 1, 2025, from https://internationalmidwives.org/resources/international-code-of-ethics-for-midwives/
International Confederation of Midwife (n.d.). Retrieved June 1, 2025, from https://internationalmidwives.org/resources/partnership-between-women-and-midwives/.
Johnson, B., Shakes, P., & Maylea, C. (2024). Prenatal testing technologies in Australia: Unintended clinical and emotional complexities in underprepared systems. Social Science & Medicine, 361, 117368.
Kurnaz, D., & Çoban, A. (2025). Ebelik Etik Kodları Bakımından Olumsuz Doğum Algısı. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 22(1), 1-15.
Kurul, E., Kaydırak, M. M. (2022). Prenatal ve postnatal dönemde genetik danışmanlık: hemşirenin rol ve sorumluluğu. Sağlık Profesyonelleri Araştırma Dergisi, 4(3),193-201. https://doi.org/10.57224/jhpr.1092043
MacLellan J. (2014). Claiming an Ethic of Care for midwifery. Nursing ethics, 21(7), 803–811. https://doi.org/10.1177/0969733014534878
Markose, A., Krishnan, R., Ramesh, M.(2016). Medical ethics. J Pharm Bioallied Sci., 8(1),1-4. doi:10.4103/0975-7406.191934
Nassr, A. A., Hessami, K., D’Alberti, E., Giancotti, A., Meshinchiasl, N., Evans, M. I., ... & Shamshirsaz, A. A. (2023). Obstetrical outcomes following amniocentesis performed after 24 weeks of gestation: A systematic review and meta‐analysis. Prenatal diagnosis, 43(11), 1425-1432.doi:10.1002/pd.6435.
Rehmann-Sutter, C., Timmermans, D. R., & Raz, A. (2023). Non-invasive prenatal testing (NIPT): is routinization problematic?. BMC Medical Ethics, 24(1), 87.
Sağol,S., Taşdemir, D. (2022). Prenatal Tanı Yöntemleri ve Preimplantasyon Genetik Tanı. Turkiye Klinikleri Pediatric Hematology and Oncology-Special Topics, 3(1), 35-40.
Sánchez Marín, J. P., García González, E. (2023).Dilemas bioéticos en diagnóstico prenatal: test prenatal no invasivo y nuevas tecnologías [Bioethical dilemmas in prenatal diagnosis: non-invasive prenatal test and new technologies]. Cuadernos de bioetica : revista oficial de la Asociacion Espanola de Bioetica y Etica Medica, 34(111), 219–232. https://doi.org/10.30444/CB.154
Türkçapar, A. F., & Büken, N. Ö. (2024). Prenatal Tarama Testleri ve Etik Kaygılar Üzerine Bir Derleme. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi, 14(3), 478-488.
Vanstone, M., King, C., de Vrijer, B., & Nisker, J. (2014). Non-invasive prenatal testing: ethics and policy considerations. Journal of Obstetrics and Gynaecology Canada, 36(6), 515-526.
World Health Organization. (n.d).Retrieved June 1, 2025, from https://www.who.int/westernpacific/health-topics/ethics-and-health.
Yilmaz, S., & Güven, G. Ö. (2021). An important development for nursing ethics: Establishment of nursing history and ethics department and developments in Turkey. Ethics, Medicine and Public Health, 17, 100662.
Zaami, S., Orrico, A., Signore, F., Cavaliere, A. F., Mazzi, M., & Marinelli, E. (2021). Ethical, legal and social issues (ELSI) associated with non-invasive prenatal testing: reflections on the evolution of prenatal diagnosis and procreative choices. Genes, 12(2), 204.
Zielinski, R. E., Roosevelt, L., Nelson, K., Vargas, B., & Thomas, J. W. (2020). Relational decision‐making in the context of life‐limiting fetal anomalies: two cases of anencephaly diagnosis. Journal of Midwifery & Women's Health, 65(6), 813-817.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Fulya MATYAR, Keziban AMANAK
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergide yayınlanan makaleler, Creative Commons Atıf - Ticari Olmayan 4.0 Uluslararası (CC BY-NC 4.0) ile lisanslanmıştır.
- Paylaşılabilir
- Düzenlenip yeniden kullanılabilir
- Uygun referans verilerek alıntılanabilir
- Ticari amaçlarla kullanılamaz.
