Ergonomik Risk Faktörleri ve Hemşirelik

Yazarlar

Anahtar Kelimeler:

ergonomi, hemşirelik, ergonomik risk faktörleri

Özet

Her gün binlerce işçi iş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle yaşamını yitirmektedir. Bu durum, çalışanlar için sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamının ne kadar hayati olduğunu göstermektedir. İş sağlığı ve güvenliği uygulamaları bu ortamı sağlamak için kritik öneme sahip olduğundan bu kapsamda ergonomi, bireylerin fiziksel ve psikolojik özelliklerini dikkate alarak çalışma koşullarını iyileştirmeyi amaçlar. Sağlık sektörü, özellikle de hemşirelik mesleği, ergonomi açısından birçok zorluk barındırmaktadır. Hemşireler yalnızca fiziksel çevreyle değil, aynı zamanda hasta bireylerle sürekli etkileşim halindedir. Bu durum mesleki riskleri artırmaktadır. Bu nedenle sağlık kurumlarında ergonomiye dayalı güvenli ortamların oluşturulması büyük önem taşır. Uluslararası Hemşireler Birliği (ICN), bu konuya dikkat çekmek amacıyla 2006 ve 2007 yıllarının temalarını güvenli çalışma ortamları ve pozitif çalışma koşulları olarak belirlemiştir. Sonuç olarak, sağlık çalışanlarının meslek hastalıkları ve iş kazalarından korunması için ergonomik düzenlemelere ve iş sağlığı uygulamalarına öncelik verilmelidir. Bu makalede hemşirelerin ergonomik risk faktörleri vurgulanarak öneminden bahsedilmiştir.

Referanslar

Abdollahi, S., Sadeghian, F., & Shahraki, A. (2020). The effect of ergonomics training on nurses’ occupational health and job satisfaction: A systematic review. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(19), 7333.

Arsal Yıldırım, S., Gerdan, S. (2017). Hastane Öncesi Acil Sağlık Çalışanlarının İş Sağlığı ve Güvenliği Kapsamındaki Mesleki Riskleri. HOD, Sayı 1 (2017-1): 37-49.

Babayiğit, M. A, Kurt, M. (2013) . Hastane Ergonomisi. İstanbul Med J. Sayı 14. (2013-14): 153-161.

Çomaklı Sökmen, Ö., Yılmaz, M. (2019). İş Zorlanma İndeksi ile Ergonomik Risk Değerlendirme ve Bir Uygulama. Ergonomi Dergisi, Sayı 2 (2019-2): 25-31.

David, G. C. (2005). Ergonomic Methods For Assessing Exposure To Risk Factors For Work-Related Musculoskeletal Disorders. Occupational Medicine, Cilt: 55 Sayı: 3, 190-199.

Develi, K. (2020). Yüksek Öğretim Kurumunda Derslik Ergonomisinin Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Çanakkale.

Dıraçoğlu, D. (2006). Sağlık Personelinde Kas-İskelet Sistemi Ağrıları. Türkiye Klinikleri J Med Sci, Sayı: 26: 132-140.

Dirgar, E. (2021). Hemşirelerin Kan Basıncı Ölçümü Sırasındaki Ergonomik Risklerine Yönelik Eğitim Etkinliğinin Değerlendirilmesi. Doktora Tezi. Hasan Kalyoncu Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. Gaziantep.

Ecevit Alpar, Ş. (2005). Hemşirelerin Çalışma Ortamında Ergonomi Kurallarına Uyumunun Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.

Ergin Doğan, S. (2022). Sağlık Çalışanlarında Ergonomi Düzeyi, İş ve Yaşam Doyumu İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi. Adıyaman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. Adıyaman.

Erkan, S. (2014). Pamukkale Üniversite Hastanesi’nde Çalışan Hemşire ve Teknisyenlerin Mesleki Risk Algısının Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı. Denizli.

Gümüş, G. L. ve Parlak Biçer, Z. Ö. (2023). İş Sağlığı ve Güvenliği ile Ergonomi Kavramları Açısından Mimari Ofis Kullanıcılarının Değerlendirilmesi; Kayseri İli Örneği. Erciyes Akademi, Cilt:37, Sayı:1: 1-31.

İlçe, A. (2007). Yoğun Bakım Ünitelerinde Ergonomik Faktörlerin İncelenmesi. Doktora Tezi. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İzmir.

Janki, S., Mulder, Ee., Ijzermans, Jn. ve Tran, TKB. (2017). Ergonomics İn The Operating Rom. Surgical Endoscopy, Sayı 31: 2457-2466.

Karaca, Ş. ve Aydın, G. (2019). Yoğun Bakım ve Ameliyathane Çalışanlarında Kas İskelet Sistem Ağrıları. Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıp Dergisi, Cilt 52, Sayı 3: 196-200.

Karwowski W. (2001). (Ed). International Encyclopedia Of Ergonomics And Human Factors. London: Taylor & Francis.

Kgakge, M., Mokgwathi, M., & Maphorisa, J. (2025). Nurses’ knowledge, attitudes and practices on ergonomics at a referral hospital in Botswana. BMC Nursing, 24(1), 1–9.

Kırılmaz, H., Yorgun, S. Ve Atasoy, A. (2016). Sağlık Çalışanlarında Psikososyal Risk Faktörlerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Uluslararası Kültürel Ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (Uksad), Cilt 2, Sayı 1: 66–82.

Kul, Z. (2023). Ameliyathane Hemşirelerinin Mesleki Risk Algı Düzeylerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Erzurum.

Marthy, V.S., Malhotra, SK., Bala, I. ve Raghunathan, M. (1995). Detrimental effects of noise on anaesthetists. Can J Annesth, Sayı 42: 608-615.

Ocaktan, N. (2021). Ameliyathane Hemşirelerinde Fiziksel Ergonomik Risklerin Etkileri ve Riskleri Yönetme Becerileri. Doktora Tezi. Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.

Önder, Ö.R., Ağırbaş, İ., Yaşar, GY. ve Aksoy, A. (2011). Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde çalışan hekim ve hemşirelerin geçirdikleri iş kazaları ve meslek hastalıkları yönünden değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Dikimevi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, Cilt 10, Sayı 1: 31-42.

Özbek Yazıcı, S. Ve Kalaycı, I. (2015). Hemşirelerin Çalışma Ortam ve Koşullarının Değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, Cilt 3, Sayı 3: 379-383.

Öztürk, H. ve Babacan, E. (2012). Bir Ölçek Geliştirme Çalışması: Hastanede Çalışan Sağlık Personeli İçin İş Güvenliği Ölçeği. Araştırma Makalesi. Hemşirelikte Eğitim Ve Araştırma Dergisi, Cilt 9, Sayı 1: 36-42.

Salar, T. (2022). Hastane Öncesi Acil Sağlık Çalışanlarının Karşılaştığı Mesleki Riskler ve Risk Yönetimi. Gab Akademi, Cilt 2, Sayı 3: 72- 92.

Serbest Baz, A. N. (2018). Ameliyathane Çalışanları Tarafından Ameliyathanelerde Ergonomik Risklerin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Bolu.

Tambağ, H., Can, R., Kahraman, Y. ve Şahpolat, M. (2015). Hemşirelerin Çalışma Ortamlarının İş Doyumu Üzerine Etkisi. Bakırköy Tıp Dergisi, Cilt 11, Sayı 4: 143-149.

Taşçıoğlu, İ. (2007). Lüleburgaz Devlet Hastanesi ve Lüleburgaz 82. Yıl Devlet Hastanelerinde İş ve Çalışma Ortamından Kaynaklanan Riskler ve Bu Riskleri Hemşirelerin Algılama Düzeylerinin Saptanması. Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Ankara.

Tsiou, C., Efthymiatos, G. ve Koutantji, M. (2008). Noise in the operating rooms of Greek hospitals. J Acoust Soc Am, Sayı 123: 757-765.

Tütüncü, A., Bayraktar, Y. ve Gönülaçan, A. (2020). Ergonomik Çalışma Ortamı ve Verimlilik İlişkisi: Karadeniz Teknik Üniversitesi Akademik Personeli Üzerine Bir Araştırma. İktisadi ve İdari Bilim Fakültesi Dergisi, Cilt 7, Sayı 1: 93-117.

Üçüncü, K. ve Acar H. (2020). Ergonomi. Nobel Kitabevleri. Ankara. 652.

Wogalter, M. S., Hancock, P. A., Patrick, G. ve Despmey, P. G. (1998). On The Description And Definition Of Human Factors/Ergonomics. Proceeding Of The Human Factors And Ergonomics Society, 42nd Annuel Meeting, 671- 674.

Yağmur, F., Bozbıyık, A. ve Hancı, H. (2003). Elektromanyetik Dalgaların İnsan Biyokimyası Üzerine Etkileri. STED, Cilt 12, Sayı 8: 296-297.

Yayınlanmış

15.09.2025

Nasıl Atıf Yapılır

KARACA, G., & BULUT, S. (2025). Ergonomik Risk Faktörleri ve Hemşirelik. Uluslararası Sağlık Ve Strateji Dergisi, 1(1), 56–70. Geliş tarihi gönderen https://saglikvestrateji.com/index.php/pub/article/view/15